Tục xông nhà đầu năm

Về thời điểm xông nhà, có thể diễn ra trong vòng 3 ngày Tết, nhưng chủ yếu là ngày mùng một Tết, tính từ giữa đêm sau giao thừa.

Người xông nhà chúc Tết thường lưu lại nhà gia chủ trong khoảng 10-15 phút. Tùy nhà tùy người mà có lời chúc riêng. Nếu nhà có cha mẹ già thì chúc: “Bách niên giai lão” (sống lâu trăm tuổi), “tăng phúc tăng thọ”; nếu là người buôn bán thì mong “buôn may bán đắt”, “làm ăn phát đạt”, “làm ăn phát tài bằng năm bằng mười năm ngoái”; nếu gặp người làm việc Nhà nước thì chúc: “thăng quan tiến chức” hoặc “lên chức lên lương”, “mã đáo thành công”; gặp trẻ em thì mừng các bé “mau ăn chóng lớn”, “học hành đỗ đạt”… Lời chúc tụng này thường kèm theo bao đỏ để mừng tuổi và lì xì cho trẻ em, bạn bè, đồng nghiệp...

Cũng có năm gia chủ không chọn được ai hay không muốn nhờ vả ai xông đất vì lý do an toàn, sợ người lạ mang đến những điều không tốt cho gia đình thì họ tự xông đất nhà mình. Chủ nhà rời khỏi nhà đêm giao thừa, lúc còn năm cũ, đi lễ chùa xin lộc đầu năm và trở về sau nửa đêm để là người đầu tiên đặt chân vào sân nhà. Trong trường hợp này, người trong gia đình sẽ chuẩn bị đón tiếp người này như khách quý đến xông nhà, đem sự an vui, thịnh vượng đến cho những người thân của mình. Bánh mứt sẽ được dọn ra, trà thơm được châm lên, mọi người sẽ cùng nhau nhấm nháp hương xuân đầu năm trong không khí đầm ấm và tràn trề hy vọng mới.

Tết đến, mọi người lại nhắc đến tuổi. Người già thêm một tuổi, tức là thêm thọ. Các cháu thêm tuổi, tức là thêm lớn.